Rolnicy działają w warunkach, które ciągle się zmieniają. Zmiany te podyktowane są regulacjami prawnymi, rosnącymi oczekiwaniami konsumentów, a także wyzwaniami związanymi z ekologią i nowoczesną technologią. Chcąc odnaleźć się w takich okolicznościach, warto mieć wiedzę na temat dwóch głównych kierunków rolnictwa, konwencjonalnego i zrównoważonego. Jakie są kluczowe różnice, korzyści i wyzwania związane z tymi dwoma modelami? Zapraszamy do lektury!

• 1. 1. Tytułem wstępu — kilka pojęć
     2. Metody produkcji
     3. Modele rolnictwa a ich wpływ na gospodarkę
     4. Rolnictwo a klimat — model konwencjonalny vs zrównoważony
     5. Strategia „Od pola do stołu” i „Tracability”
     6. Ciągniki Landini — wsparcie dla zrównoważonego rolnictwa

Tytułem wstępu — kilka pojęć

Na wstępie warto rozróżnić dwa pojęcia, które często bywają mylone — rolnictwo zrównoważone a ekologiczne to nie to samo. Choć oba systemy dążą do zminimalizowania negatywnego wpływu na środowisko, rolnictwo ekologiczne ma ostrzejsze regulacje, jeśli chodzi o użycie chemikaliów i hodowlę genetycznie modyfikowanych organizmów. Rolnictwo ekologiczne związane jest z pozyskiwaniem certyfikatów, co bywa procesem kosztownym i czasochłonnym. Z kolei rolnictwo zrównoważone, mniej obwarowane wymogami formalnymi, oferuje rolnikom atrakcyjną, obniżoną barierę wejścia. Rolnictwo ekologiczne w centrum stawia ochronę środowiska, w modelu zrównoważonym istotne są także kwestie opłacalności produkcji dla rolników oraz dobro konsumentów.

Metody produkcji

W jaki sposób wspierane są cele rolnictwa zrównoważonego? Jakie metody produkcji są wykorzystywane? Rolnictwo zrównoważone dopuszcza użycie chemicznej ochrony roślin, jednak ogranicza się zastosowanie tych środków do niezbędnego minimum i zgodnie z zasadami integrowanej ochrony roślin. Pozwala to utrzymać wysoką jakość produkcji i zminimalizować negatywne skutki dla zdrowia człowieka oraz środowiska naturalnego. Dużym wsparciem jest tutaj nowoczesna technologia, oferująca rozwiązania takie jak np. precyzyjne dawkowanie nawozów.

W modelu konwencjonalnym wykorzystuje się intensywnie środki ochrony roślin w celu zwiększenia zysku, bez względu na koszty środowiskowe czy klimatyczne. W dłuższej perspektywie praktyka ta staje się już nieopłacalna, ponieważ koszt nawozów i modyfikowanych materiałów siewnych wynosi więcej niż koszt produkcji.

Nic dziwnego więc, że rolnictwo zrównoważone zyskuje stale na popularności.

Modele rolnictwa a ich wpływ na gospodarkę

Rodzaj rolnictwa a gospodarka lokalna

Rolnictwo zrównoważone i konwencjonalne odgrywają różne role w gospodarce, zarówno na poziomie lokalnym, jak i globalnym.

Rolnictwo konwencjonalne prowadzi do intensyfikacji i centralizacji produkcji, którą przejmują większe przedsiębiorstwa. Wynika z tego spadek zatrudnienia oraz spadek konkurencyjności mniejszych gospodarstw rolnych na rynku lokalnym.

Z kolei rolnictwo zrównoważone promuje działalność na mniejszą skalę, co może pozytywnie przekładać się na zatrudnienie społeczności lokalnej. Także takie praktyki powiązane ze zrównoważonym modelem, jak agroturystyka czy marketing bezpośredni, wpływają pozytywnie na lokalną gospodarkę, zwiększając jej konkurencyjność.

Znaczenie dla gospodarki globalnej

Nie da się zaprzeczyć, że rolnictwo konwencjonalne w ujęciu globalnym dzięki masowej produkcji żywności wspiera stabilność cen i łatwy dostęp do żywności. Wyzwaniem jednak staje się w tym modelu zależność od paliw kopalnianych i wpływ na degradację środowiska.

Z kolei rolnictwo zrównoważone nie tylko nie wywiera tak negatywnego wpływu na środowisko, a nawet łagodzi skutki jego degradacji oraz zmian klimatycznych. Praktyki rolnictwa zrównoważonego takie jak techniki oszczędzania zasobów mogą przyczynić się do odporności systemów żywnościowych na zmiany klimatyczne.

Rolnictwo a klimat — model konwencjonalny vs zrównoważony

Zmiany klimatyczne są jednym z największych wyzwań współczesności, a rolnictwo odgrywa w tej sprawie znaczącą rolę. Aby dobrze zrozumieć wpływ rolnictwa na klimat, warto prześledzić, w jaki sposób wpływ ten generuje model konwencjonalny, a jak wpływa na klimat rolnictwo zrównoważone.

Emisja gazów cieplarnianych

Rolnictwo konwencjonalne generuje znaczące ilości gazów cieplarnianych, które pochodzą z kilku źródeł:

• Nawozy syntetyczne. Wysokie stężenie azotu w nawozach może prowadzić do produkcji podtlenku azotu (N2O), gazu cieplarnianego o potencjale ocieplania atmosfery znacznie wyższym niż dwutlenek węgla (CO2).
• Fermentacja jelitowa u bydła. Hodowla zwierząt, szczególnie bydła, wiąże się z emisjami metanu (CH4) z procesów trawiennych.
• Degradacja gleby. Intensywne praktyki upraw powodują degradację gleby, powodując uwalnianie przechowywanego węgla oraz zmniejszając zdolność gleby do sekwestracji CO2.

Rolnictwo zrównoważone zmniejsza emisje gazów cieplarnianych poprzez następujące praktyki:

• Zmniejszone stosowanie nawozów syntetycznych i pestycydów. Nawozy organiczne zmniejszają potrzebę stosowania chemicznych środków ochrony roślin oraz emisje N2O.
• Zintegrowana produkcja zwierzęca i roślinna. Systemy, w których produkcja roślinna i zwierzęca są zintegrowane, mogą przyczyniać się do redukcji emisji metanu, np. poprzez efektywniejsze zarządzanie nawozami zwierzęcymi.

Zmiany klimatyczne

Rolnictwo konwencjonalne poprzez wysoką emisję gazów cieplarnianych przyczynia się do zwiększenia efektu cieplarnianego i globalnego ocieplenia. Model ten zwiększa wydajność produkcji żywności, jednak prowadzi też do zmian w glebie, degraduje bioróżnorodność oraz przyczynia się do zmian klimatycznych. Wszystkie te zmiany w konsekwencji zagrażają stabilności samej produkcji żywności.

Jakie praktyki rolnictwa zrównoważonego służą jako narzędzie do walki ze zmianami klimatu?

Zróżnicowana struktura upraw umożliwia zachowanie zdrowia gleby i zmniejsza zapotrzebowanie na chemiczne środki ochrony roślin.

System nawadniania upraw o niskim zużyciu energii i wody minimalizuje odparowanie i niedobory wody, jednocześnie zmniejszając emisje związane z pompowaniem i dystrybucją wody.

Choć rolnictwo zrównoważone, które sprzyja zapobieganiu lub nawet cofaniu zmian klimatycznych, oferuje wiele korzyści rolnikom, to skala jego zastosowania może być ograniczona przez czynniki ekonomiczne oraz dostęp do zasobów.

Wprowadzenie tych praktyk wymaga wsparcia systemowego, edukacji rolników i pomocy finansowej, które wesprą zainteresowanych we wdrażaniu tego typu inwestycji.

Strategia „Od pola do stołu” i „Tracability”

Zrównoważony model rolnictwa polega między innymi na sprawnym zarządzaniu zasobami. Aby móc sprawnie zarządzać zasobami, konieczne jest, aby je mierzyć. Nie sposób nie wspomnieć w tym miejscu o strategii „Od pola do stołu” oraz o jednym z kluczowych aspektów tej strategii, „Traceability”, czyli właśnie śledzeniu. „Traceability” polega na monitorowaniu ruchu produktu na każdym etapie łańcucha dostaw, od producenta, rolnika, do konsumenta.

Praktyka ta ma na celu poprawę bezpieczeństwa żywności, promowanie zrównoważonych działań i umożliwienie konsumentom dokonywanie świadomych wyborów.

W kontekście rolnictwa śledzenie polega na monitorowaniu procesu produkcji od chwili zasiewu, przez zabiegi pielęgnacyjne, zbiory, przetwarzanie, do dystrybucji na rynek i dostawę do konsumenta.

Landini oferuje nowoczesne technologie wspierające te procesy.

Ciągniki Landini — wsparcie dla zrównoważonego rolnictwa

Ciągniki Landini stanowią kluczowy element systemu zarządzania nowoczesnym gospodarstwem rolnym funkcjonującym w modelu rolnictwa zrównoważonego. To one, dzięki zaawansowanej technologii i możliwościom integracji z różnego rodzaju oprogramowaniem oraz systemami zarządzania farmą, pełnią funkcję mobilnej platformy roboczej, która jest niezbędna w codziennym funkcjonowaniu rolnika.

Landini oferuje ciągniki, które doskonale sprawdzają się w praktycznie każdej pracy polowej, są mocne, wydajne i przystosowane do różnorodnych zastosowań w gospodarstwie. Te ciągniki mogą być również wyposażone w nowoczesne rozwiązania telematyczne, które umożliwiają ich zdalne monitorowanie oraz gromadzenie danych dotyczących ich wydajności i zużycia paliwa.

Wyposażanie ich w systemy ISObus pozwala na bardziej efektywne zarządzanie pracą maszyn rolniczych oraz na precyzyjną aplikację środków ochrony roślin czy nawozów. Telematyka stosowana w ciągnikach pozwala nie tylko na monitorowanie ich stanu i lokalizacji, ale również na zdalną diagnostykę, co może skrócić czas reakcji na ewentualne awarie. Wyżej wymienione cechy czynią te maszyny idealnym centrum dowodzenia zrównoważonym gospodarstwem rolnym.