Wydajność produkcji rolnej i zwierzęcej można zwiększyć, wykorzystując nowe technologie. Jedna z nich to systemy telematyczne, które obecnie dostępne są nawet dla małych gospodarstw rolnych. Jak funkcjonują te systemy i jakie zastosowanie znalazły w uprawie roślinnej oraz hodowli zwierząt?

Telematyka — definicja

Po raz pierwszy termin „telematyka” został użyty w 1978 roku i odnosił się do wykorzystania telemetrii, czyli technik przesyłu wartości pomiarowych na odległość, w sieciach telekomunikacyjnych. Od tamtego czasu definicja ta została poszerzona i obejmuje nie tylko zdalne pomiary, ale również komunikację i sterowanie.

Najbardziej popularna jest telematyka transportu, jednak ma ona zastosowanie także w energetyce, automatyce przemysłowej i wielu innych dziedzinach. Systemy telematyczne są przeznaczone do pomocy w monitorowaniu i zarządzaniu funkcjami, takimi jak śledzenie lokalizacji pojazdu, monitorowanie zachowania kierowcy, diagnostyka silnika, zarządzanie flotą, zarządzanie transportem, systemy oceny bezpieczeństwa kierowcy i wykrywanie wypadków. Z czego składają się te systemy?

Elementy systemów telematycznych

Częścią systemów telematycznych są urządzenia pomiarowe i monitorujące zainstalowane w urządzeniach czy pojazdach. To czujniki, detektory, radary, kamery, odbiorniki GPS czy system nawigacji satelitarnej.

Informacje pozyskane z tych urządzeń peryferyjnych są za pomocą sieci internetowych, satelitarnych czy komórkowych przesyłane na serwer.

Całość tego procesu jest możliwa dzięki aplikacjom i systemom informatycznym oraz urządzeniom służącym do wizualizacji danych, takim jak komputery, tablety, telefony i ekrany.

W każdej branży mogą występować specyficzne elementy systemów telematycznych. W telematyce medycznej będą to urządzenia i programy umożliwiające przeprowadzanie operacji medycznych zdalnie. W rolnictwie są to czujniki monitorujące uprawy, stan zwierząt hodowlanych oraz stan ciągników i maszyn rolniczych.

Korzyści ze stosowania systemów telematycznych

Zastosowanie telematyki w uprawie roślinnej i hodowli zwierząt jest stosunkowo nowym zjawiskiem. Telematyka w Polsce wciąż nie jest bardzo popularna. Większość rolników nadal polega na tradycyjnych metodach, jednak to się zmienia i coraz więcej z nich wykorzystuje technologie cyfrowe w swojej pracy. Spowodowane jest to faktem, że koszty czujników, kamer i innych urządzeń potrzebnych do zbierania danych z gospodarstw hodowlanych sukcesywnie spadają.

W 2021 roku Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego opublikowała wyniki badania dotyczącego wykorzystania rolnictwa precyzyjnego w polskich gospodarstwach rolnych. Wynika z niego, że 34,3% rolników ma świadomość, czym jest rolnictwo precyzyjne. Dla porównania, w Niemczech aż 82% gospodarstw rolnych wykorzystuje nowinki technologiczne z obszaru telematyki, na przykład w postaci aplikacji cyfrowych. Istnieje więc w Polsce duże zapotrzebowanie na promocję rozwiązań telematycznych i korzyści, jakie pomagają one uzyskać.

Telematyka w rolnictwie

Telematyka może dostarczać rolnikom informacji na temat ich upraw. Informacje te mogą być wykorzystywane do podejmowania lepszych decyzji dotyczących zarządzania nimi i zwiększać ich rentowność oraz wydajność prac rolniczych. Oto kilka praktycznych przykładów na takie zastosowanie:

• Czujniki temperatury — mogą być wykorzystywane do monitorowania temperatury gleby i określania optymalnego czasu sadzenia upraw, na przykład ziemniaków czy szparagów w redlinach.
• Stacje pogodowe — wykorzystywane do dostarczania rolnikom informacji o opadach, wilgotności i prędkości wiatru, które służą do przewidywania, ile wody będą potrzebowały uprawy, aby prawidłowo rosnąć.
• Systemy nawadniające — mogą być zaprogramowane przy użyciu telematyki, aby automatycznie nawadniać pola na podstawie poziomu wilgotności gleby lub danych o opadach zebranych przez stacje pogodowe i satelity.
• Dozowanie nawozów — telematyka może być wykorzystana do precyzyjnego dawkowania nawozów i środków ochrony roślin na polach na podstawie danego rodzaju upraw, lokalizacji, nawodnienia, składu chemiczny gleby czy obecności pasożytów itp.

Rozwiązania telematyczne w hodowli zwierząt

Technologie cyfrowe znalazły szerokie zastosowanie nie tylko w uprawie roli, ale także służą do poprawy wydajności, jakości i efektywności produkcji zwierzęcej.

Telematyka pozwala zbierać i przetwarzać dane o stanie fizycznym zwierząt, informacje na temat ich pielęgnacji i żywienia. Jest to pomocne na przykład w zapobieganiu chorobom i efektywnej realizacji programów hodowlanych.

Jakie korzyści niesie za sobą zastosowanie systemów telematycznych w hodowli zwierząt? Oto kilka przykładów:

• efektywniejsze wykorzystanie zasobów (mniejsza ilość pracy dla rolnika),
• lepsze zarządzanie zasobami (takimi jak pasza),
• łatwiejszy dostęp do informacji o stanie zdrowia zwierząt,
• lepsza kontrola nad jakością produktów (mięso, mleko).

Centrum dowodzenia w kabinie ciągnika

Omawiając zalety systemów telematycznych, nie sposób nie wspomnieć o tym, że nowoczesne ciągniki odgrywają w nich rolę małych centrów dowodzenia. Te ciągniki cechuje możliwość elektronicznego sterowania pracą silnika, podnośnika hydraulicznego, WOM czy układem hydraulicznym, a na interfejsie pojawiają się dane pochodzące z maszyny w przejrzystej dla operatora formie.

Telematyka umożliwia także efektywne zarządzanie flotą. Dzięki telematycznemu systemowi „Landini Fleet Management” rolnik może monitorować swoją flotę z każdego miejsca na świecie. Umożliwiają to protokoły IoT (Internet of Things), dzięki którym gromadzone są informacje. Dane, do których dostęp ma system, są przechowywane w chmurze i chronione. Jakie parametry można za pośrednictwem tego systemu monitorować? Mogą to być geolokalizacja, zużycie paliwa czy operacje robocze. Kontrolowanie wydajności ciągnika nigdy nie było tak proste!

W niedalekiej przyszłości

Telematyka w obecnym stanie to nie koniec jej rozwoju. W jakim kierunku pójdą kolejne zmiany i nowości? Na pewno technologia M2M (maszyna-maszyna) stanie się bardziej popularna. Ciągniki i maszyny będą komunikować się między sobą płynnie.

Poza tym można założyć, że maszyny rolnicze i urządzenia będą korzystały z usług cyfrowych. To będzie wymuszało na opiekujących się sieciami zagwarantowanie dobrej transmisji danych z urządzeń peryferyjnych na chmurę.

Z pewnością coraz częściej do użytku wkroczy technologia rozszerzonej rzeczywistości (ang. augmented reality), czyli połączenie świata rzeczywistego z wirtualnym. Za pomocą tej technologii można doskonale wizualizować dane. W rolnictwie precyzyjnym gromadzone są dane z IoT i dane pomiarowe pochodzące z gleby lub stacji pogodowych. Dzięki rzeczywistości rozszerzonej można te dane w sposób przejrzysty dla operatora maszyny lub pojazdu zwizualizować, dzięki czemu podniesie on wydajność pracy.

Systemy telematyczne w rolnictwie zmieniły już wiele, jednak z pewnością uczynią one jeszcze wydajniejszym sposób, w jaki będzie można zarządzać uprawami. Landini wprowadza właśnie platformę „Landini Farm” oferującą narzędzia oraz usługi dla rolników. Platforma ta umożliwia łatwiejsze zarządzanie gospodarstwem rolnym, poprawę jakości upraw oraz efektywniejsze wykorzystanie zasobów. Korzystający z platformy w prosty sposób mogą m.in. monitorować wielkość i jakość plonów oraz planować i kontrolować koszty produkcji.

Zastosowanie systemów telematycznych sprawia, że zwiększenie zysków przy jednoczesnym zmniejszeniu kosztów produkcji nigdy nie było tak łatwe.